Aandacht voor basisvaardigheden in het sociaal domein

In Nederland hebben 2,5 miljoen volwassenen moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Vaak hebben zij ook moeite met digitale vaardigheden. Professionals in het sociaal domein kunnen een goede rol vervullen bij het herkennen en richting hulp begeleiden van deze mensen. Panteia onderzocht hoe partijen zoals welzijnsorganisaties en opbouwwerkers, al dan niet verbonden aan een gemeentelijk sociaal wijkteam, op dit moment te werk gaan. Daarbij stond de vraag centraal welke behoefte aan professionele kennis en vaardigheden professionals hebben rondom het vinden, benaderen en doorverwijzen van personen met beperkte basisvaardigheden. 

Uit het onderzoek komt naar voren dat het per gemeente kan verschillen in hoeverre professionals in het sociaal domein het als hun taak zien om personen met beperkte basisvaardigheden te vinden en verder te helpen. Dankzij trainingen kunnen professionals leren hoe ze gebrekkige basisvaardigheden kunnen herkennen en hoe ze deze personen kunnen benaderen. Vooral het herkennen is een uitdaging: mensen houden een gebrek aan basisvaardigheden uit schaamte vaak goed verborgen.

Meer nog dan persoonlijke vaardigheden van professionals, is voortdurende aandacht voor basisvaardigheden een belangrijke randvoorwaarde om stappen te zetten. Een sterk netwerk met een actieve projectleider kan eraan bijdragen dat professionals van verschillende organisaties oog houden voor basisvaardigheden en goed naar elkaar doorverwijzen.

Op basis van het onderzoek komen wij tot de volgende aanbevelingen voor gemeenten en actoren in het sociaal domein om personen met beperkte basisvaardigheden beter vinden, benaderen en doorverwijzen:

1. Zorg ervoor dat aandacht voor basisvaardigheden integraal wordt ingebed in alle contacten met burgers.
2. Zorg voor een actief netwerk rondom het ondersteuningsaanbod.
3. Zorg voor borging van de aandacht en het netwerk via een actieve projectleider.
4. Maak voor het herkennen en benaderen van personen met beperkte basisvaardigheden gebruik van trainingen en beschikbare persona’s.
5. Ga niet uit van vooroordelen, trek niet te snel conclusies over de uitkomstverwachting en wees niet bang direct naar basisvaardigheden te vragen.
6. Betrek ervaringsdeskundigen om de belevingswereld van laaggeletterden beter te begrijpen.

Download hier het volledige rapport.