Middellange termijn prognose binnenvaart 2024-2028
Onlangs verzorgde Panteia een geactualiseerde prognose voor de ontwikkeling van het vervoersvolume in de binnenvaart in Nederland. In dit artikel informeren wij u over de belangrijkste bevindingen van dit onderzoek.
In 2023 daalden de binnenvaartvolumes sterk, naar niveaus die sinds de economische crisis van 2008-2010 niet meer waren gezien. De daling is ingegeven door een aantal factoren, waarvan de belangrijkste de economische laagconjunctuur is waarin we ons nu bevinden en dreigen te gaan bevinden (recessie). Daarnaast heeft de terugtrekkende industrie uit Noordwest-Europa invloed op de volumes die vervoerd worden met de binnenvaart. Naar de toekomst toe verwachten we met name in de drogeladingsector een stevige krimp van het volume. De tankvaartsector kent relatief gunstige vooruitzichten met beperkte groei richting 2028, terwijl de duwvaart op een relatief stabiel niveau blijft opereren. Over de hele sector betekent dat uiteindelijk dat een stabilisatie, maar op een lager niveau dan we gedurende lange tijd gewend waren.
Er worden vooral harde klappen verwacht in de drogeladingsector. Daar verwachten we voor 2024 en 2025 een beperkte daling. Daarna is de verwachting dat de volumes weer licht gaan groeien. Bouwmaterialen zijn momenteel het belangrijkste ladingsegment voor droge lading schepen. Door de beperkte economische groei en het wegvallen van de binnenlandse zand- en grindwinning dalen de vervoerde volumes in deze sector. Ook het vervoer van kolen zal dalen als gevolg van de energietransitie en dat geldt ook voor het vervoer van veevoedergrondstoffen door de inkrimpende veestapel. Opvallend is bovendien dat voorheen het belangrijkste groeisegment, de containersector, nauwelijks nog groei laat zien.
De tankvaartsector bestaat uit twee belangrijke deelmarkten: het vervoer van aardolieproducten zoals diesel en benzine aan de ene kant en chemische producten aan de andere. De verwachting is dat het volume van aardolieproducten dat vervoerd wordt door met binnenvaart zal dalen richting 2028. Daartegenover staat een sterke groei van de chemiesector.
Zoals gezegd blijft het vervoerde volume met de duwvaart nagenoeg stabiel. Er zijn twee trends die daarvoor zorgen. Ten eerste groeit, zoals eerder aangegeven, de chemiesector. Duwstellen worden steeds vaker ingezet voor het vervoer van dit soort producten. Aan de andere kant neemt het vervoer van steenkolen juist af, waardoor er uiteindelijk weinig verandert qua vervoerde volumes in de duwvaart.
Tot slot valt ook op dat de meeste kleine en middelgrote schepen marktaandeel blijven verliezen. Dit is een langjarige trend die zich in de komende jaren versterkt gaat doorzetten. Kleinere schepen worden zwaar getroffen door afnemende volumes in de agribulkmarkt en het bouwstoffenvervoer, terwijl daar geen groeisegment tegenover gezet kan worden. Zij kunnen bijvoorbeeld geen containervervoer op zich nemen. Bij grote motorschepen en bovenmaatse schepen valt juist een groeit te verwachten richting 2028.
Het rapport is te vinden op de website van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.
