De maatschappelijke kosten van schuldenproblematiek
Recent onderzoek, uitgevoerd door Panteia in samenwerking met de Hogeschool Utrecht en Nibud, heeft de aanzienlijke maatschappelijke kosten van schuldenproblematiek aan het licht gebracht. Het rapport, getiteld "De maatschappelijke kosten van schuldenproblematiek. Een last voor burgers, bedrijven en overheden", onthult dat de jaarlijkse kosten van problematische schulden op zijn minst €8,5 miljard bedragen. Deze kosten zijn verdeeld over diverse domeinen zoals gezondheid, maatschappelijke ondersteuning, arbeidsmarkt en economie, onderwijs, en openbare orde en veiligheid. Veel kostenposten konden niet gekwantificeerd worden.
Een van de belangrijkste bevindingen is dat ruim de helft van deze kosten, ongeveer €4,5 miljard, voortkomt uit verminderde arbeidsproductiviteit en verzuim, wat voornamelijk de lasten zijn voor werkgevers. In de gezondheidszorg bedragen de kosten gerelateerd aan huisartsbezoek, geestelijke gezondheidszorg en suïcide naar schatting €438 miljoen. Er is geen kwantitatief inzicht in de aan schulden gerelateerde kosten van medicijnengebruik en curatieve zorg, naar verwachting hoge kosten. Maatschappelijke ondersteuning, waaronder schuldhulpverlening, beschermingsbewind en dak- en thuisloosheid, kost jaarlijks €1 miljard. Hoewel de exacte kosten in het onderwijs moeilijk te kwantificeren zijn, blijkt duidelijk dat schuldenproblematiek leidt tot verminderde leerprestaties en schooluitval, wat op zijn beurt weer economische schade veroorzaakt.
Het rapport benadrukt dat een aanzienlijk deel van deze kosten kan worden voorkomen door preventieve maatregelen en tijdige oplossingen voor schulden. Echter, het aanpakken van de onderliggende oorzaken van schulden blijft cruciaal voor een duurzame oplossing. Schulden zijn vaak onderdeel van een complex netwerk van problemen, waaronder mentale gezondheidsproblemen en sociale spanningen. Daarom betekent het oplossen van schuldenproblematiek niet automatisch dat alle gerelateerde kosten verdwijnen.
Dit onderzoek onderstreept de dringende noodzaak van beleidsinterventies om de schuldenproblematiek effectief aan te pakken. De inzichten uit het rapport kunnen bijdragen aan een beter begrip van de omvang en complexiteit van het probleem, en de noodzaak voor gerichte investeringen en maatregelen.
Het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) heeft het rapport van Panteia als belangrijke input gebruikt voor hun eigen studie naar de beleidsmogelijkheden van schuldenproblematiek. De IBO-werkgroep heeft deze gegevens gebruikt om beleidsopties te ontwikkelen die zich richten op het voorkomen van problematische schulden, het sneller signaleren en oplossen ervan, en het verbeteren van de effectiviteit van schuldhulpverlening. Het rapport van Panteia diende als belangrijke basis voor deze beleidsontwikkelingen, waarmee de IBO-werkgroep aanbevelingen kon doen voor een betere aanpak van schuldenproblematiek in Nederland.
Download het volledige rapport hier
Neem gerust contact op met onze experts als u vragen heeft.
