Kostenstijging in goederenvervoer over water zet door, extremen verleden tijd
Naar verwachting gaan de kosten voor het vervoer per binnenvaart in 2025 verder toenemen, al zijn de extreme stijgingen nu echt verleden tijd. Dat geldt voor alle scheepstypen, grootteklassen en inzetpatronen. Schepen die relatief veel vaaruren maken, bijvoorbeeld degenen die actief zijn in het internationale transport en volcontinu varen, kennen een kleinere kostenstijging dan de schepen op de binnenlandse markt. Dit alles hangt samen met de verwachte dalende kosten voor brandstof in 2025. Dit en meer blijkt uit de kostenrapportages voor de binnenvaart die recentelijk zijn geactualiseerd door Panteia in opdracht van Koninklijke Binnenvaart Nederland.
In 2024 namen de vervoerskosten voor binnenvaartondernemingen ook toe. Deze stijging was voornamelijk het gevolg van hogere kapitaalkosten, verzekeringskosten, arbeidskosten en reparatie- en onderhoudskosten. De kapitaalkosten namen toe door hogere rentekosten. Dit is gebaseerd op het gemiddelde renteniveau van de afgelopen vijf jaar. De verzekeringskosten namen toe doordat de schades groter worden. Personeel in de binnenvaart is schaars en de combinatie van toegenomen vraag (meer transporten en nieuwbouwprojecten) met veel uittreders (pensionering) maakt dat geschikte arbeidskrachten moeilijk te vinden zijn. De kosten voor reparatie- en onderhoud namen toe door stijgende loonkosten bij werven, duurder materiaal en een grote vraag naar werfcapaciteit. De brandstofkosten kenden in 2024 als enige kostensoort een dalende trend: -3,7%.Dit remde de totale kostenstijging, die varieerde van +0,3% tot +3,7%, afhankelijk van het type schip, het geografische gebied waarin het schip actief is en de exploitatiewijze. Worden brandstofkosten buiten beschouwing gelaten, dan was een kostenstijging waarneembaar van +4,3% tot +6,0%. Schepen die relatief veel vaaruren maken, bijvoorbeeld grote tankers en containerschepen actief in de Rijnvaart, kenden de laagste kostenstijging. In het bouwstoffenvervoer stegen de kosten met +1,9% tot +3,6%.
2025 kent in vergelijking met 2024 een redelijk vergelijkbare kostenstijging voor alle type schepen
Voor 2025 wordt een stijging van de kosten voor vervoer per binnenvaartschip verwacht. Dit hangt samen met een kostenstijging van vrijwel alle kostenposten, met uitzondering van de brandstofkosten. Er wordt een totale kostenstijging verwacht, variërend van +1,2% tot +3,8%. In het bouwstoffenvervoer gaat het om een stijging van +2,5% tot +3,7%.
Ook hierbij geldt dat schepen in de internationale markten een lagere kostenstijging kennen dan schepen actief op de binnenlandse markt, door de verwachte dalende brandstofprijzen (-1,8%). Bij vervoer over korte afstanden zijn de arbeidskosten bepalender voor de uiteindelijke prijs van het vervoer, terwijl bij langere afstanden het aandeel van de brandstofkosten in de totale kosten juist toeneemt. De arbeidskosten stijgen al jaren in de binnenvaart door het toenemende personeelstekort. Naast de arbeidskosten stijgen ook de kosten voor kapitaal, reparatie & onderhoud en verzekeringen.
In de binnenvaart wordt gebruik gemaakt van diverse contractvormen. Binnenvaartondernemers die hun schip verhuurd hebben en langdurige vervoerscontracten kennen, krijgen opslag op de afgesproken prijs afhankelijk van de hoogte van de brandstofprijzen. Voor hen is de kostenontwikkeling exclusief brandstof van belang. Daar wordt voor 2025 een grotere kostenstijging verwacht: van 3,9% tot 5,1%.
Rapporten
In samenwerking met Koninklijke Binnenvaart Nederland zijn de rapporten beschikbaar gekomen. De rapporten kunnen worden besteld via de webshop van Panteia of via e-mail (w.mars@panteia.nl).
Er is een algemeen rapport beschikbaar waarin doorrekeningen zijn gemaakt voor diverse segmenten (motorvrachtvaart, duwvaart, tankvaart, containervaart, koppelverbanden). Daarnaast is er een gedetailleerd rapport beschikbaar over de zand- en grindvaart. Dit rapport beschrijft de kostenstructuur in absolute bedragen en de (verwachte) ontwikkeling voor deze deelmarkt.
