Ondersteuning van de culturele veerkracht van Oekraïne: Nieuwe studie over fondsen voor cultureel erfgoed in Europa
Het European Expert Network on Culture (EENC), gecoördineerd door Panteia, KEA European Affairs en de Vrije Universiteit Brussel, in opdracht van het directoraat-generaal Onderwijs, Jeugd, Sport en Cultuur (DG EAC) van de Europese Commissie, heeft een nieuwe studie gepubliceerd ter ondersteuning van de oprichting van het Ukrainian Heritage Fund (UHF)—een belangrijke stap in de bescherming en het herstel van het cultureel erfgoed van Oekraïne in het licht van de door oorlog veroorzaakte verwoesting.
Download het (Engelstalige) rapport hier: Case Studies on Cultural Heritage Funds in Europe (EU Publications)
De studie, uitgevoerd in opdracht van de Europese Commissie en opgesteld door het EENC, biedt een gestructureerd overzicht van financieringsmodellen, bestuursstructuren en operationele mechanismen van fondsen voor cultureel erfgoed in de EU-lidstaten en daarbuiten. De bedoeling is om Oekraïense beleidsmakers te inspireren bij het opzetten van een transparant, doeltreffend en duurzaam financieringsmechanisme voor de bescherming en het herstel van cultureel erfgoed.
Het rapport bevat onder meer:
- Casestudy’s van institutionele, stimuleringsgerichte en noodfinancieringsmechanismen voor erfgoed;
- Modellen voor governance en verantwoording;
- Lessen en succesfactoren uit heel Europa.
Martin Clarke, expert en netwerkcoördinator van het European Expert Network on Culture (EENC):
“Het cultureel erfgoed van Oekraïne is tijdens de oorlog doelbewust aangevallen — deze studie beoogt het herstel ervan te ondersteunen, niet alleen met solidariteit, maar ook met structuur. Door praktische modellen uit heel Europa te tonen, hopen we Oekraïense autoriteiten te helpen bij het opzetten van een erfgoedfonds dat transparant, veerkrachtig en geschikt is voor zowel noodhulp als langdurig herstel. Cultureel erfgoed is niet alleen slachtoffer van conflict; het maakt deel uit van de oplossing voor het heropbouwen van identiteit, eenheid en nationale kracht.”
In zijn voorwoord bij het rapport stelt Europees commissaris voor Intergenerationele Rechtvaardigheid, Jeugd, Cultuur en Sport Glenn Micallef:
“Om een natie te vernietigen, richt je je op haar cultuur: het kloppend hart. Daarom is militaire agressie tegen het Oekraïense cultureel erfgoed niet zomaar een uiting van Rusland's illegale invasie van Oekraïne, maar een doelbewuste poging om de identiteit, eenheid en uiteindelijk de veerkracht van het Oekraïense volk te ondermijnen.”
Hij vervolgt:
“Deze studie sluit aan bij onze voortdurende inspanningen om Oekraïne te ondersteunen in de culturele sector.”
De studie is ontwikkeld naar aanleiding van de Verklaring van Oezjhorod, die is aangenomen tijdens de ‘Cooperation for Resilience’-conferentie in Oekraïne, begin 2025. In deze verklaring werd het Ukrainian Heritage Fund aangewezen als een belangrijke mijlpaal in de culturele wederopbouw.
